Właściciel budynku pomimo niezgłoszenia budynku do odbioru chce złożyć wniosek o nadanie numeru budynku i zameldowaniu się w nim.
Czy istnieją jakieś przepisy prawne które pozwalają organowi na odmowę nadania numeru ze względu na fakt, iż budynek nie został jeszcze odebrany, a więc w dalszym ciągu należy go traktować jako budynek w budowie?
Czy można nadać numer porządkowy budynkowi wybudowanemu nielegalnie, bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę?
Jakich dokumentów może żądać organ od wnioskodawcy przy nadawaniu numeru porządkowego budynku?

Numer porządkowy budynku może być nadany pomimo braku formalnego zakończenia budowy. Co więcej, organ właściwy w sprawie nadania numeru budynku nie jest władny analizować kwestii legalności wybudowania budynku. Organ ten powinien więc nadać numer porządkowy budynku, ale wskazane jest zawiadomienie jednocześnie właściwego organu architektoniczno-budowlanego o podejrzeniu samowoli budowlanej.

Sprawy dotyczące numeracji porządkowej nieruchomości reguluje ustawa z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 z późn. zm.) – dalej p.g.k. Zgodnie z brzmieniem art. 47a ust. 1 p.g.k., do zadań gminy należy ustalanie numerów porządkowych oraz zakładanie i prowadzenie ewidencji miejscowości, ulic i adresów, a także umieszczanie i utrzymywanie w należytym stanie tabliczek z nazwami ulic i placów w miastach oraz innych miejscowościach na obszarze gminy. Ewidencję miejscowości, ulic i adresów zakłada się m.in. na podstawie ewidencji numeracji porządkowej nieruchomości oraz ewidencji gruntów i budynków oraz innych materiałów geodezyjnych i kartograficznych (art. 47a ust. 3 p.g.k.). Ewidencja miejscowości, ulic i adresów zawiera m.in. dane adresowe określające numery porządkowe budynków mieszkalnych oraz innych budynków przeznaczonych do stałego lub czasowego przebywania ludzi, w tym w szczególności budynków: biurowych, ogólnodostępnych wykorzystywanych na cele kultury i kultury fizycznej, o charakterze edukacyjnym, szpitali i opieki medycznej oraz przeznaczonych do działalności gospodarczej, wybudowanych, w trakcie budowy i prognozowanych do wybudowania (art. 47a ust. 4 pkt 5 lit. a) p.g.k.). Jak wynika z powyższego przepisu, numery porządkowe określa się nie tylko dla budynków wybudowanych, lecz także dla tych, które są dopiero w trakcie budowy lub prognozowane do wybudowania. Podkreśla to też art. 47a ust. 9 p.g.k., który stanowi, że numery porządkowe nowo budowanych budynków, niewykazanych w ewidencji, ustala się przed rozpoczęciem ich użytkowania. Tak więc nie ma prawnych przeciwwskazań do nadania numeru porządkowego budynku jeszcze nie odebranego.
Organ właściwy w sprawie nadania numeru budynku nie jest też uprawniony do badania w ramach tego postępowania kwestii legalności budowy. Wniosek taki wynika z uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 1 lutego 2008 r., I OSK 6/07. W wyroku tym podkreślono, że nadanie numeru porządkowego dokonywane jest w formie czynności z zakresu administracji publicznej i jest to czynność o charakterze technicznym, dlatego też postępowanie w tym przedmiocie jest uproszczone i ma w założeniu jedynie sprowadzać się do odpowiedniego oznaczenia nieruchomości w oparciu m.in. o aktualny stan faktyczny i prawny nieruchomości, wynikający z odrębnych dokumentów. Dlatego też organ administracji nie może w ramach postępowania dotyczącego nadania numeru porządkowego budynku wkraczać w kompetencje innych organów, przykładowo w zakresie ustalania legalności wybudowania budynku. Tego typu wątpliwości nie mogą stanowić podstawy do odmowy nadania numeru porządkowego budynku, bowiem organ prowadzący uproszczone postępowanie dotyczące nadania numeru porządkowego nie jest uprawniony do zastępowania organu nadzoru budowlanego w zakresie legalizacji lub dopuszczenia do użytkowania budynku, co do którego został złożony wniosek o nadanie numeru porządkowego. Zaznaczyć jednak należy, że skoro organ właściwy w sprawie nadania numeru budynku ma uzasadnione wątpliwości odnośnie legalności jego wybudowania, powinien zawiadomić o tym organ architektoniczno-budowlany właściwy w sprawie samowoli budowlanej celem wszczęcia właściwego postępowania.

Anna Kamińska