Tabela z art. 43 ustawy o drogach publicznych określa minimalne odległości obiektów budowlanych przy drogach oraz niebędących obiektami budowlanymi reklam umieszczonych przy drogach poza obszarami zabudowanymi od zewnętrznej krawędzi jezdni. Przykładowo dla drogi gminnej odległość ta w terenie zabudowy wynosi 6 m a poza terenem zabudowy już 15 m.
Warto zaznaczyć, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach usytuowanie obiektu budowlanego przy drodze gminnej, powiatowej, wojewódzkiej i krajowej w odległości mniejszej niż określona w tabeli może nastąpić wyłącznie za zgodą zarządcy drogi, wydaną przed uzyskaniem przez inwestora obiektu pozwolenia na budowę lub zgłoszeniem budowy albo wykonywania robót budowlanych.
Co ważne, wymogi wynikające z art. 43 ustawy o drogach publicznych obowiązują niezależnie od uchwalenia dla danego obszaru miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a jednocześnie rada gminy nie ma kompetencji do modyfikowania w planie miejscowym parametrów określonych w tym przepisie. Może się więc zdarzyć, że obiekty budowlane nie będą mogły być sytuowane na określonej w miejscowym planie nieprzekraczalnej linii zabudowy z uwagi konieczność spełnienia wymogów z ustawy o drogach publicznych.
Czytaj w LEX: Budowa urządzeń infrastruktury technicznej >>
Gdzie zaczyna się teren zabudowy
W orzecznictwie wskazuje się jednoznacznie, że teren zabudowy nie może być utożsamiany z terenem znajdującym się w granicach administracyjnych miasta. Powinien być to teren, na którym dominują obszary o miejskich zasadach zagospodarowania (np. wyrok NSA z dnia 3 września 2015 r. sygn. II OSK 119/14).
Powyższa interpretacja wynika z faktu, że początkowo przepis art. 43 ustawy o drogach publicznych zawierał rozróżnienie na obiekty, które mają być usytuowane "na terenie zabudowy miast i wsi" oraz "poza terenem zabudowy". Zmiana tego przepisu nastąpiła z dniem 26 września 2005 r. W uzasadnieniu projektu tej ustawy nowelizującej wskazano, iż nowe brzmienie art. 43 ustawy o drogach publicznych ma na celu dostosowanie pojęć użytych w tabeli do definicji "obszaru zabudowanego" zawartej w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, w której pojęcie to oznacza obszar oznaczony odpowiednimi znakami drogowymi.
Jednocześnie w wyrokach pojawiają się dwa przeciwne stanowiska. Zgodnie z jednym z nich termin "teren zabudowy", odnosi się zarówno do obszarów, które są już zagospodarowane, jak i do takich, które są dopiero przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego do zagospodarowania (zob. np. wyrok WSA w Krakowie z 23.11.2017 r., II SA/Kr 1339/17, LEX nr 2417368). Wydaje się, że właśnie ten pogląd ustawodawca uznał za właściwy.
Sprawdź w LEX: W jakiej odległości powinno zostać usytuowane boisko od drogi gminnej w terenie zabudowanym? >>
Wniosek ten wynika z faktu, że drugie stanowisko oparte było na uchylonej 21 września 2022 r. definicji ulicy (droga na terenie zabudowy lub przeznaczonym do zabudowy zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w której ciągu może być zlokalizowane torowisko tramwajowe). Zgodnie z nim treść tej definicji dowodziła, że pojęcie terenu zabudowy ma charakter odrębny w stosunku do pojęcia obszaru zabudowanego oraz że jego treść powinna być ustalana nie w oparciu o akty planowania przestrzennego (na co wskazuje oddzielenie od drugiego członu przytoczonej definicji słowem "lub"), lecz na podstawie jego cech, w szczególności rzeczywistych funkcji i sposobu zagospodarowania.
Jedno jest pewne - ocena, czy teren, na którym sytuowany jest obiekt budowlany przy określonej drodze, odznacza się takimi cechami, musi być dokonywana w każdym konkretnym przypadku z wykorzystaniem materiału dowodowego, jaki ten sposób zagospodarowania obrazuje (np. wyrok NSA z 17 grudnia 2019 r., II OSK 2715/18, LEX nr 2785938).
Autorka: dr Martyna Sługocka, ekspertka Legal Alert, senior associate w GWW.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.