Jaka procedura obowiązuje w przypadku postawienia nośnika reklamy na prywatnym gruncie rolnym tuż obok autostrady?
Nośnik reklamowy to konstrukcja kratowa o wymiarach 12 x 9 m, posadowiona na fundamencie naziemnym (bloki betonu).
Czy jest różnica w postępowaniu w przypadku podświetlenia urządzenia?

Odpowiadając na powyższe pytanie należy w pierwszej kolejności zdefiniować i zakwalifikować przedmiotowy nośnik reklamowy. Generalnie w obowiązujących przepisach brak jest definicji urządzenia czy nośnika reklamowego. Pewne wytyczne w tym zakresie zawiera art. 4 pkt 23 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) - dalej u.d.p., zgodnie z którym przez reklamę należy rozumieć "nośnik informacji wizualnej w jakiejkolwiek materialnej formie wraz z elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, umieszczony w polu widzenia użytkowników drogi, niebędący znakiem w rozumieniu przepisów o znakach i sygnałach lub znakiem informującym o obiektach użyteczności publicznej ustawionym przez gminę". Jeśli zaś chodzi o kwalifikację nośnika reklamowego, to zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) - dalej pr. bud. do kategorii budowli zalicza się m.in. "wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe". Przy czym jak wskazał WSA w wyroku z dnia 2 grudnia 2009 r., VII SA/Wa 1739/09 "dla przyjęcia, że dany obiekt budowlany jest trwale związany z gruntem istotne jest to, czy posadowienie jest na tyle trwałe, że opiera się czynnikom mogącym zniszczyć ustawioną na nim konstrukcję".

Natomiast w sytuacji, gdy urządzenie reklamowe nie będzie trwale związane z gruntem będzie kwalifikowane jako urządzenie lub tablica reklamowa, o których mowa w art. 29 ust. 2 pkt 6 pr. bud. (choć taka kwalifikacja powoduje, że urządzenie nie mieści się w żadnej z kategorii obiektów budowlanych, a więc w świetle art. 1 pr. bud. może budzić wątpliwości stosowanie do niego tej ustawy); stanowisko takie znajduje oparcie w stanowisku GINB, zamieszczonym na stronie internetowej www.gunb.gov.pl w zakładce "Wyjaśnienia przepisów prawa budowlanego". Zgodnie ze wspomnianym przepisem "pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych, z wyjątkiem usytuowanych na obiektach wpisanych do rejestru zabytków w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz z wyjątkiem reklam świetlnych i podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym".

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że opisany w pytaniu nośnik reklamowy powinien być kwalifikowany jako budowla w rozumieniu art. 3 pkt 3 pr. bud., a nie jako urządzenie reklamowe, o którym mowa w art. 29 ust. 2 pkt 6 pr. bud. Fundament naziemny powoduje bowiem trwałe związanie urządzenia z gruntem. Konsekwencją takiej kwalifikacji będzie obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę, gdyż zasadą wynikającą z art. 28 ust. 1 pr. bud. jest, że roboty budowlane nie zwolnione w art. 29-30 pr. bud. z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę, wymagają uzyskania takiego pozwolenia. Jednak uzyskanie pozwolenia na budowę jest etapem końcowym formalnego uzyskiwania zezwoleń na jego realizację.
W pierwszej kolejności należy przeanalizować dopuszczalność realizacji tej inwestycji w świetle przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) - dalej u.p.z.p. Jeśli bowiem na danym terenie nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego należy uzyskać decyzję o warunkach zabudowy. Zgodnie bowiem z art. 59 ust. 1 i 2 u.p.z.p. zmiana zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego, polegająca na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych, wymaga ustalenia, w drodze decyzji, warunków zabudowy; uzyskania tej decyzji wymaga również zmiana zagospodarowania terenu, która nie wymaga pozwolenia na budowę, z wyjątkiem tymczasowej, jednorazowej zmiany zagospodarowania terenu, trwającej do roku.

Następnie należy uzyskać decyzję o wyłączeniu części działki z produkcji rolnej. Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z późn. zm.) "wyłączenie z produkcji użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb, oraz użytków rolnych klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego, a także gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2-10, oraz gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne - może nastąpić po wydaniu decyzji zezwalających na takie wyłączenie" Decyzję taką wydaje starosta na wniosek właściciela działki.

Kolejne ograniczenia wynikają z przepisów wspomnianej na początku u.d.p. Jeśli bowiem przedmiotowy nośnik będzie znajdował się w pasie drogowym - należy, zgodnie z art. 40 ust. 1 u.d.p., uzyskać zgodę (w formie decyzji administracyjnej) od zarządcy drogi. Natomiast jeśli nośnik ma być usytuowany poza pasem drogowym, to należy to zrobić zgodnie z art. 43 u.d.p., zgodnie z którym obiekt budowlany powinien być usytuowany w odległości od zewnętrznej krawędzi jezdni autostrady co najmniej:
1. 30 m. - w terenie zabudowy,
2. 50 m. - poza terenem zabudowy.

Po uzyskaniu wymaganych decyzji inwestor może wystąpić do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej o wydanie pozwolenia na budowę nośnika reklamowego.
Ustosunkowując się do ostatniej części pytania należy wyjaśnić, że w przedmiotowej sytuacji, dla uzyskania powyższych pozwoleń nie będzie miał znaczenia fakt, czy urządzenie będzie podświetlane. Ma to bowiem znaczenie w sytuacji urządzenia nie związanego trwale z gruntem - jeśli ma być ono wykonane poza obszarem zabudowanym, również będzie objęte obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę. Ponadto w przypadku urządzenia podświetlanego prawdopodobnie trzeba będzie wykonać przyłącze energetyczne (chyba, że obiekt będzie zasilany kolektorami słonecznymi). Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 20 pr. bud. budowa takiego przyłącza wymaga jedynie zgłoszenia, jednak można wystąpić o zgodę na jego wykonanie razem z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę.