Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42 z późn. zm.), prawo wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie oraz samodzielnego projektowania przestrzeni w skali regionalnej i lokalnej lub kierowania zespołem prowadzącym takie projektowanie przysługuje wyłącznie osobom wpisanym na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, tzn. izby architektów lub izby inżynierów budownictwa.
Konieczność uzyskania wpisu na listę izby samorządu zawodowego przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane potwierdza również art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.), zgodnie z którym podstawą do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie stanowi wpis, w drodze decyzji, do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane oraz - zgodnie z odrębnymi przepisami - wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony zaświadczeniem wydanym przez tą izbę, z określonym w nim terminem ważności.
Przepisy ustawy o samorządach zawodowych nie pozbawiają ważności nadanych uprawnień budowlanych, jak i nie naruszają art. 104 Prawa budowlanego, stanowiącego o zachowaniu prawa do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie w dotychczasowym zakresie przez osoby, które uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie przed dniem jej wejścia w życie (tj. przed 1 stycznia 1995 r.).
Powyższe przepisy wprowadzają jedynie dodatkowy wymóg formalny w postaci obowiązku uzyskania wpisu na listę członków izby architektów lub inżynierów budownictwa. Procedura uzyskiwania wpisu członkowskiego nie oznacza jednak weryfikacji czy aktualizacji posiadanych uprawnień budowlanych. Każda osoba posiadająca uprawnienia budowlane ma prawo należeć do właściwej izby, jeżeli posiada odpowiedni rodzaj uprawnień budowlanych.
Zrzeszenie w izbach samorządu zawodowego następuje na zasadzie dobrowolności, dlatego też uzyskanie członkostwa we właściwej izbie samorządu zawodowego następuje wyłącznie na wniosek osoby zainteresowanej.
Z drugiej strony, brak wpisu na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego uniemożliwia wykonywanie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Zatem osoba, która będzie wykonywać samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, nie będąc członkiem właściwej izby, będzie podlegać odpowiedzialności karnej, na podstawie art. 91 pkt 2 ustawy – Prawo budowlane.
Podstawowym kryterium przynależności do izby architektów lub inżynierów budownictwa jest fakt posiadania uprawnień budowlanych w specjalnościach i w zakresie określonym w art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o samorządach zawodowych. @page_break@
I tak izba architektów zrzesza osoby, które:
1. posiadają uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej do projektowania bez ograniczeń i sprawdzania projektów architektoniczno-budowlanych,
2. posiadają uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej do projektowania bez ograniczeń uzyskane przed dniem wejścia w życie ustawy – Prawo budowlane, tj. przed 1 stycznia 1995 r.
3. są obywatelami państw członkowskich, którzy nabyli kwalifikacje zawodowe do wykonywania działalności w budownictwie, równoznacznej wykonywaniu samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie architektury, odpowiadające wymaganiom określonym w pkt 1 i 2 oraz posiadają odpowiednią decyzję o uznaniu kwalifikacji zawodowych.
Natomiast izba inżynierów budownictwa zrzesza osoby, które:
1. posiadają uprawnienia budowlane w specjalnościach:
– konstrukcyjno-budowlanej,
– drogowej,
– mostowej,
– kolejowej,
– wyburzeniowej,
– telekomunikacyjnej,
– instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
– instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych,
2. posiadają uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej:
– do projektowania w ograniczonym zakresie,
– do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń,
– do kierowania robotami w ograniczonym zakresie,
3. posiadają uprawnienia budowlane w zakresie odpowiadającym zakresowi specjalności, o których mowa w pkt 1 i 2, uzyskane przed dniem wejścia w życie ustawy – Prawo budowlane,
4. są obywatelami państw członkowskich, którzy nabyli kwalifikacje zawodowe do wykonywania działalności w budownictwie, równoznacznej wykonywaniu samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, odpowiadające wymaganiom określonym w pkt 1-3 oraz posiadają odpowiednią decyzję o uznaniu kwalifikacji zawodowych.
Zauważyć jednak należy, że osoby posiadające uprawnienia budowlane w specjalności:
– kolejowej,
– wyburzeniowej,
– telekomunikacyjnej,
mają obowiązek wpisu na listę członków właściwej izby inżynierów budownictwa dopiero od dnia 31 maja 2004 r., kiedy weszły w życie przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane (Dz. U. Nr 93, poz. 888). Ponieważ dopiero na mocy art. 1 pkt 6 ww. ustawy, dodano do Prawa budowlanego 3 nowe omawiane specjalności uprawnień budowlanych, które wcześniej nadawane były przez trzy różne organy administracji publicznej. Dodanie tych specjalności do treści art. 14 Prawa budowlanego, zobowiązuje osoby legitymujące się powyższymi uprawnieniami budowlanymi do przynależności do izb inżynierów budownictwa, zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o samorządach zawodowych.
Na uwagę zasługuje również fakt, że osoba posiadająca uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności architektonicznej bez ograniczeń oraz uprawnienia budowlane w innym zakresie lub innej specjalności, aby mogła wykonywać funkcje wynikające w posiadanych decyzji powinna być członkiem dwóch izb, tj. izby architektów i inżynierów budownictwa. Powyższe wiąże się oczywiście z ponoszeniem podwójnych kosztów związanych z przynależnością do izb.
(...)
Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany>>