"Izba Architektów od dawna wskazywała, że podstawą dobrego prawa planistycznego i inwestycyjnego jest prawidłowe zdefiniowanie roli architekta, inżyniera budownictwa i urbanisty w tych procesach. Przedstawiony przez Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa projekt ustawy o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach z 1 września 2017 roku stwarza szansę na kompleksowe uregulowanie tej kwestii" - informują władze samorządu. Ponadto podkreślają, że projekt w wielu istotnych kwestiach jest krokiem we właściwym kierunku. Jednakże zawiera również rozwiązania budzące wątpliwości, których przy tak rozległej i złożonej materii legislacyjnej zwykle nie brakuje. 

Do najważniejszych zmian należy zaliczyć kwestię uzyskiwania uprawnień budowlanych, zakaz jednoczesnego pełnienia funkcji w organach samorządu i administracji publicznej, wprowadzenie obowiązku ustawicznego kształcenia oraz modyfikację zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Zmiany w zakresie uzyskiwania uprawnień budowlanych
Projekt zakłada, że warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych będzie złożenie z wynikiem pozytywnym odpowiedniego egzaminu. Do egzaminu dopuszczone zostaną osoby, które posiadają wykształcenie odpowiadające wymaganiom określonym w stosownym rozporządzeniu ministra właściwego do spraw gospodarowania przestrzenią i mieszkalnictwem (wydanym w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego) oraz odbyły praktykę zawodową dostosowaną do rodzaju i stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją.

W miejsce dotychczasowej formuły nadawania uprawnień „w specjalności architektonicznej”, proponuje się wprowadzić konstrukcję nadawania uprawnień w „zawodzie architekta”. Projekt zakłada nadawanie uprawnień budowlanych pierwszego i drugiego stopnia. Ponadto uprawnienia drugiego stopnia będą mogły być rozszerzone o uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi (jeżeli kandydat odbył dodatkową roczną praktykę na budowie i zdał stosowny egzamin).

"Przyjęto po raz pierwszy prawidłową konstrukcję nadawania uprawnień w > w miejsce dotychczasowej formuły nadawania uprawnień >. Projektodawca jednoznacznie oparł zapisy na definicji zawodu, o co Izba Architektów RP zabiegała od dawna" - podkreślono w komentarzu przesłanym na prośbę Serwisów Informacyjnych Wolters Kluwer Polska.

Zakaz pełnienia funkcji w organach samorządu i administracji publicznej
Regulacje skierowane przez Ministerstwo do konsultacji publicznych, wprowadzają normę zawierającą zakaz jednoczesnego łączenia funkcji rzecznika odpowiedzialności dyscyplinarnej, przewodniczącego lub członka sądu dyscyplinarnego albo komisji kwalifikacyjnej z zatrudnieniem w organach administracji inwestycyjnej oraz nadzoru budowlanego. W ocenie Izby, "poza pełnieniem funkcji Rzecznika odpowiedzialności zawodowej oraz sędziego Sądu dyscyplinarnego nie istnieje merytoryczne uzasadnienie dla wykluczeń dla członków Komisji kwalifikacyjnej". Dodatkowo podkreślono, że już dzisiaj Zasady Etyki jednoznacznie wskazują, że członkowie samorządu zobowiązani są do unikania sytuacji konfliktu interesów.

Obowiązek ustawicznego kształcenia
Wnioskodawcy proponują, aby rozszerzyć katalog obowiązków członków Izby o doskonalenie kwalifikacji zawodowych oraz odbywanie wymaganych szkoleń uzupełniających. IARP popiera projekt ciągłego podnoszenia kwalifikacji, realizowany dzisiaj przez samorząd poprzez szkolenia dobrowolne. Natomiast wprowadzenie ich obligatoryjnego charakteru upowszechni ideę ciągłego, powszechnego podnoszenia kwalifikacji. 

Zmiany w zasadach odpowiedzialności dyscyplinarnej
"W zakresie podnoszenia odpowiedzialności przez członków Izby przyjęto wiele nowych rozwiązań, w tym kilka kontrowersyjnych" - wskazano w przesłanym komentarzu. Po pierwsze, w projekcie przyjęto postulowane przez Izbę Architektów RP, zniesienie dualizmu zakresów odpowiedzialności, jakim poddany był architekt, tj. odpowiedzialności zawodowej i dyscyplinarnej. Proponuje się wprowadzenie jednej odpowiedzialności dyscyplinarnej członków samorządu. Rozwiązanie to ma zastąpić zasady odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, która jest uregulowana w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane oraz zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej członków samorządów, uregulowane w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa. Po drugie, zgodnie z postulatami Izby zmieniono tryb regulujący postępowanie. Sprawy dyscyplinarne mają być rozpatrywane w trybie przepisów ustawy Kodeks postępowania karnego, nie zaś jak dotychczas ustawy Kodeks postępowania administracyjnego.

Natomiast niepokoje samorządu wywołuje regulacja, zgodnie z którą architekci i inżynierowie budownictwa zostaną skreśleni z listy członków w przypadku skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. "Zakłada się zatem stosowanie wobec członków samorządu szczególnego środka karnego, wynikającego z ustawy nie zaś wyroku sądu karnego" - ocenia IARP w komentarzu dla Serwisów Informacyjnych Wolters Kluwer Polska.

Projekt jest na etapie konsultacji publicznych. Przepisy wprowadzające, które docelowo mają być zamieszczone w ustawie - Przepisy wprowadzające Kodeks urbanistyczno-budowlany, przewidują wejście w życie ustawy o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. 

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie
Serwis Budowlany
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów