Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany .
1. Charakter funkcji rzeczoznawcy budowlanego
Dotychczas pełnienie funkcji rzeczoznawcy budowlanego uznawane było za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane - dalej pr. bud. Przepisami ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych - dalej ustawa deregulacyjna, ustawodawca dokonał istotnej zmiany w tym zakresie. A mianowicie, z chwilą wejścia w życie wskazanych przepisów, tj. z dniem 10 sierpnia 2014 r., rzeczoznawstwo budowlane przestało być samodzielną funkcją techniczną w budownictwie.
Powyższe nastąpiło w wyniku dokonania wykreślenia pkt 7 z art. 12 ust. 1 pr. bud., który dotyczył rzeczoznawstwa budowlanego. Dodatkowo, regulacja dotycząca zasad nadawania tytułu rzeczoznawcy budowlanego została przeniesiona z art. 15 pr. bud. do art. 8b i 8c ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa - dalej u.s.z.a.
2. Postępowanie w zakresie nadawania tytułu rzeczoznawcy budowlanego
Przesłanki uzyskania tytułu rzeczoznawcy budowlanego, w ogólnym zakresie, pozostały bez zmian. Zgodnie z art. 8b u.s.z.a. tytuł rzeczoznawcy budowlanego może być nadany osobie, która:
- 1) korzysta w pełni z praw publicznych
- 2) posiada:
- a) tytuł zawodowy magistra inżyniera, magistra inżyniera architekta, inżyniera lub inżyniera architekta
- b) uprawnienia budowlane bez ograniczeń
- c) co najmniej 10 lat praktyki w zakresie objętym rzeczoznawstwem
- d) znaczący dorobek praktyczny w zakresie objętym rzeczoznawstwem
- 3) jest członkiem właściwej izby samorządu zawodowego.
W porównaniu do dotychczasowych regulacji, zmiana w zakresie zasad uzyskiwania tytułu rzeczoznawcy budowlanego polega na tym, iż obecnie wymagane jest dodatkowo posiadanie członkostwa w samorządzie zawodowym. Pozostałe przesłanki uzyskania tego tytułu pozostały bez zmian.
Wydawanie decyzji w sprawie nadawania tytułu rzeczoznawcy budowlanego należy do kompetencji Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej samorządu zawodowego, zgodnie z właściwością. Zatem, w przypadku ubiegania się o tytuł rzeczoznawstwa w zakresie specjalności architektonicznej, z wnioskiem należy zgłosić się do Izby Architektów, natomiast w pozostałych specjalnościach do orzekania o nadaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego właściwa jest Polska Izba Inżynierów Budownictwa.
O nadaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego Krajowa Komisja Kwalifikacyjna orzeka w drodze decyzji, określając zakres, w którym funkcja rzeczoznawcy budowlanego może być wykonywana oraz okres do kiedy tytuł zachowuje ważność (art. 8b ust. 2 u.s.z.a.). Określanie ważności tytułu rzeczoznawstwa budowalnego jest zupełnie nowym rozwiązaniem nieznanym dotychczas w naszym ustawodawstwie w tym zakresie. Dotychczas tytuły rzeczoznawcy budowlanego nadawane były bez jakichkolwiek ograniczeń czasowych.
W wyniku ustawowego upoważnienia do określenia ważności decyzji o nadaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego, Krajowa Komisja Kwalifikacyjna orzekając o nadaniu tego tytułu zobowiązana będzie wskazać jego ważność. Po upływie ważności posiadanej decyzji, osoba zainteresowana uzyskaniem ponownie tytułu rzeczoznawcy budowlanego zobowiązana będzie wystąpić z kolejnym wnioskiem w tym zakresie.
Krajowa Komisja Kwalifikacyjna, wydając decyzję o nadaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego, określa także zakres, w którym funkcja rzeczoznawcy budowlanego może być wykonywana. Przy czym już wniosek o nadanie tytułu rzeczoznawcy powinien określać zakres uprawnień rzeczoznawcy, o jaki ubiega się zainteresowany. Przepisy nie tworzą jednak katalogu zakresów upoważnienia rzeczoznawców budowlanych do pełnienia tych funkcji. Zakres ten ustalany jest indywidualnie, na podstawie posiadanych uprawnień budowlanych i udokumentowanej praktyki w zakresie objętym rzeczoznawstwem oraz na podstawie dokumentów poświadczających posiadanie przez wnioskodawcę szczególnej wiedzy w określonej dziedzinie.
Osoba ubiegająca się o nadanie tytułu rzeczoznawcy budowlanego może legitymować się uprawnieniami budowlanymi do kierowania robotami budowlanymi (tj. uprawnieniami wykonawczymi) lub uprawnieniami do projektowania albo też uprawnieniami do wykonywania obu tych funkcji łącznie. Stosownie do tego, może uzyskać tytuł rzeczoznawcy uprawniający do prowadzenia działalności w zakresie projektowania lub wykonawstwa w określonej specjalności albo też do obu tych funkcji jednocześnie.
Od decyzji wydanej przez Krajową Komisję Kwalifikacyjną w pierwszej instancji przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ww. organ, a następnie skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
O nadaniu tytułu rzeczoznawcy samorządy zawodowe orzekają na podstawie regulaminów wewnętrznych uchwalanych przez odpowiednie samorządy.
3. Wykonywanie funkcji rzeczoznawcy budowlanego
Istotna zmiana nastąpiła także w zakresie podstaw do wykonywania tytułu rzeczoznawcy budowalnego. Dotychczas podstawę taką stanowiło dokonanie wpisu, w drodze decyzji, do centralnego rejestru rzeczoznawców budowlanych, który prowadzony był od 1 stycznia 1995 r. przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
W świetle nowych przepisów, podstawę podjęcia czynności rzeczoznawcy budowlanego będzie stanowiło dokonanie wpisu na listę rzeczoznawców budowlanych prowadzoną przez Krajową Izbę Architektów oraz Krajową Izbę Inżynierów Budownictwa. Wpis dokonywany jest na podstawie decyzji Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej właściwego samorządu zawodowego. Ustawodawca nie wymaga już jednak aby wpis dokonywany był w drodze decyzji, może to być więc np. forma zaświadczenia lub informacji o wpisie.
Ustawodawca określił jednak zawartość rejestru prowadzonego przez samorządy zawodowe. Zgodnie z art. 8c ust. 1 u.s.z.a., na listach rzeczoznawców budowlanych, zamieszcza się następujące dane:
- imiona i nazwisko
- adres zamieszkania
- numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL - numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość
- informację o wykształceniu i posiadanych stopniach naukowych lub tytule naukowym
- numer, datę i miejsce wydania decyzji
- podstawę prawną wydania decyzji
- numer, specjalność i zakres uprawnień budowlanych
- informację o przynależności do właściwej okręgowej izby samorządu zawodowego
- określenie zakresu rzeczoznawstwa
- numer kancelaryjny;
- pozycję na liście
- datę wpisu na listę;
- datę wykreślenia z listy
- przyczynę wykreślenia z listy.
Generalnie dane zawarte na liście rzeczoznawców budowlanych podlegają udostępnieniu, z wyjątkiem danych dotyczących:
- adresu zamieszkania
- numeru PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL - numeru paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość
- informacji o wykształceniu i posiadanych stopniach naukowych lub tytule naukowym
- przyczyny wykreślenia z listy.
Niestety ustawodawca nie określił formy przekazywania tych danych, co może powodować rozbieżności w zakresie stosowaniu tego przepisu.
Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany .